چاپ مرکزی

از جمله در شهرهای بمبئی، کلکته، کارت ویزیت استانبول، قاهره، لیدن، برلین، به چاپ کتاب ، روزنامه، اعلامیه‌ها و بیانیه‌های سیاسی به زبان فارسی پرداختند. بیانیه‌ها و اعلامیه‌های سیاسی، بویژه در سالهای انقلاب مشروطیت، در خارج از کشور چاپ می‌شد و مخفیانه به ایران می‌آمد و در میان گروههایی از مردم توزیع می‌شد. بعضی از گروههای سیاسی یا عقیدتی ، فعالیتهای چاپی‌شان را به خارج از کشور منتقل کرده بودند. تأثیر فعالیت این گروهها، چه چاپ کارت ویزیت وسیع چه محدود ، از لحاظ تاریخ چاپ مهم است. در کنار فعالیتهای سیاسی، فعالیتهای علمی و فرهنگی نیز در خارج از کشور جریان داشت. ایرانشناسان خارجی و محافل دانشگاهی و پژوهشی به تحقیق دربارة تاریخ و فرهنگ ایران مشغول بودند و آثار خود را به زبانهای مختلف، از جمله فارسی، در خارج از کشور چاپ و نشر می‌کردند. این آثار در بالا بردن سطح دانش علمی چاپ تراکت و فرهنگی محققان ایرانی مؤثر بود.